Macahel’deki Gelişmelerden Gelecek İçin Endişeler
Orta yaş üstündeki herkesin hatırlayabileceği bir gerçek; su, elektrik, yol gibi çağdaş ihtiyaçların karşılanmadığı, ilköğretim dışındaki tüm öğretim ihtiyaçlarını Macahel dışında bin bir türlü zorluklarla kısmi insanların öğrenimlerine devam edebildiği ve iş sahası olarak yine çok az insanın yararlandığı orman istihsal işi ile son derece mahrumiyet içinde yaşam devam etmekte ve buna bağlı olarak sürekli göç vermekte idi. Günümüzde ise, yukarıda sayılan ihtiyaçlar büyük ölçüde karşılanmış ancak yine de yeterli düzeyde değildir. Macahel halkı bu ihtiyaçların karşılanması için her türlü gayretlerini vermektedir. Macahelliler, insan için uzun ama toplum için kısa denilebilecek bir sürede çok büyük değişim gösterebilmeyi başarmışlardır. Bu da gösteriyor ki yöre halkı yaratıcı ve atılımcı özelliklere sahiptir. Bu özelliği ile gelecekte çok daha iyi standardı yakalayacağı muhakkaktır. Günümüzde göç verme durumu durmuş, tersi göç işaretleri de görülmeye başlanmıştır. Bu değişim Macahel’in gelişme düzeyini artırmış olmasından kaynaklanmaktadır. Gelişme; ekonomik, sosyal ve kültürel alanda olumlu değişimin bütününü ifade eden kavramdır. Bu gelişmenin temeli; Macahelden göç etmiş aydınların, yöre halkının, Macahel dışı kişi ve kurumların bir bütün içinde olmasıdır. Macahelin gelişmesinin sonucu olarak birçok sosyal ve ekonomik projeler devreye girmiştir ve bu projeler hızla uygulanmaktadır. Söz konusu projeler, ekonominin kendi doğruları içinde yürütülürse gelişmeye katkısı çok büyük olacaktır. Yörede yürütülen faaliyetlerin merkezinde yöre halkı yoksa ve yöre halkı odaklı olmayan projeler uygulanırsa, bu şekildeki gelişmenin (iktisadi uygulamaların bir gerçeği sonucu) yöre halkına kazandıracağı fazla bir şey olamaz. Doğa koşullarının zor olmasından dolayı yöre halkı geçmişte oldukça mağdur olmuştur. Halkın mağduriyetine sebep olan doğa, dünyada esen doğaya dönüş rüzgarının sonucu üstün yararlarını sunmaya başlamış ve halk için gelecekte daha da büyük bir hazine haline gelmiştir. Bu hazinenin değerlendirilmesinin iyi planlanması ile yöre halkının gelecekte kaderi değişebilir. Macahelde uygulamaya konulan ve gelişmeye katkıda bulunan projelerde, gelecekte beklenen faydanın artırılması için duygusal değerlerimizle değil, ekonominin kendi gerçekleri ile yola çıkılması gerekir. Konuya ekonominin kendi gerçekleri ile yaklaştığımızda; öncelikle bir tespitin yapılması ve sonradan da ekonominin gerçekleri açısından değerlendirilmesi gerekir. Tespit olarak Macahelde yürütülen projelerin en temelinde; dünyada ender bulunan ve hazine değeri ile ifade edilebilen eko sistemin (ormanıyla, bitkisiyle, böceğiyle, yaban hayvanlarıyla vs. gibi bir bütün ve doğal halini koruyabilmiş doğa parçası) insanlık için korunması vardır. Bugüne kadar orman, bölgede yaşayanların kısmen de olsa ekonomik kaynağı durumunda idi. Bugün ise ormana alternatif ekonomik kaynak olarak doğa ile uyumlu; doğal turizm, arıcılık, balıkçılık vs. gibi projeler uygulanmaktadır. Bu projelerin uygulanmasında; planlama, örgütleme, yürütme ve denetim kısacası yönetim ve ilave olarak mülkiyet Macahel dışında sosyal, siyasal ve ekonomik güçleri olan kişi ve kurumlardadır. Bu projenin yürütümünde yöre halkının inisiyatifi görülmemektedir. Bu şekilde yürütülen projelerin yarar getireceğine inanan ve hararetle savunuculuğunu yapan birkaç kişi denilebilecek kadar az sayıda yöre insanı da bu kişi ve kurumların şu anki şekli ile uygulamalarını destekleme yanılgısı içindedir. Ekonominin kendi gerçekleri Konu ile ilgisi nedeni ile iki açıdan ele alınacaktır. Birincisi, küreselleşmeye giden dünyanın temel anlayışı, insanlık değerlerinden ve duygusal yaklaşımlardan çok ekonomik çıkarlara dayanmaktadır. İkincisi ise, bir toplumun refahının artması sadece mal ve hizmet üretiminin artması ile değil, bununla birlikte mal ve hizmetlerin üretilmesi ile yaratılan katma değerin (rantın) üretildiği yerde kullanılması ile olur. Burada projelerin uygulanması sonucu üretilecek mal ve hizmet ile yöredeki insanlarda oluşacak gelir artışı, bu üretimden elde edilecek toplam gelirin çok küçük bir kısmı olacaktır. Geriye kalan büyük fark ise bölge dışında kullanılacağından Macahel halkı, hazinesinden beklediği faydayı bulamayacaktır. Ayrıca, projenin uygulanmasında yönetim ve mülkiyeti elinde bulunduran Macahel dışı kişi ve kurumların böyle bir amacı gerçekleştirebilmeleri için gerekli yasal mevzuat mevcuttur. Özellikle turizm faaliyetleri için şöyle ifade edilebilir. 2873 Sayılı Milli Parklar Kanununun 2.maddesindeki tanımlara uyan bir veya birkaç alan yörede ilan edilebilir (örneğin Gorgit bölgesi Kanunun 2. maddesinin d fıkrasında tanımlanan “Tabiatı Koruma Alanı” ilan edilmiştir).
Macahel dışı kişi ve kurumların mevcut arıcılık ve turizm projelerini uygulama biçimleri yönetim ve mülkiyet açısından yukarıdaki ekonomik ve hukuki açıklamalarımızı doğrular niteliktedir. Dolayısıyla, projelerin bu biçimleri ile uygulanmasının devamında, gelecekte Macahelliler için olumsuzluk kaçınılmaz bir sonuçtur. Macahel Dışı Kişi ve Kuruluşların Dikkatine Projelerin başlangıcı ve gelişiminde taraflarınızdan yapılan iyi niyetli açıklamalarınızla (ki bu açıklamalarınız işletmelerde sosyal sorumluluk kavramı kapsamında değerlendirilebilir) desteklerini aldığınız Macahele çok büyük katkılarınız olmuştur. Bu açıdan yöre halkı sizlere teşekkür borçludur. Ancak, yörenin ekosisteminin korunması için geliştirilen alternatif ekonomik kaynaklarla ilgili projelerdeki destekleriniz niçin şimdiden, yukarıda açıklamaya çalıştığım gibi, gelecekte olası gelişmelerin başlangıç halkalarını oluşturmaktadır? Ayrıca bu anlayış, işletmelerde sosyal sorumluluk kavramı ile bağdaşmakta mıdır? Sizler çok iyi biliyorsunuz ki, proje bu şekilde devam ederse, buradan yaratılan değerler yöre halkının değil, sizlerin olacaktır. Bu da Macahellilerin geleceğine iyi niyet kisvesi altında yapılmış en büyük kötülük olur. Bu konuda sizlere önerimiz, Macaheldeki projelerin yürütümünde yönetim ve mülkiyeti yöre halkına ait sivil örgütlere devretmektir. Ayrıca, Macahel ve Macahellinin gelişmesinde, “işletmelerde sosyal sorumluluk kavramı” çerçevesinde yapacağınız siyasal, ekonomik ve hukuk alanındaki desteklerinizle şahsiyetlerinizi manevi açıdan abideleştirmektir. Aksine, endişelerimizin yersiz olduğunu veya sizlerin düşüncelerinizin çok iyi niyetli olduğu halde haksızlık ettiğimize samimi bir şekilde inanabilirsiniz. Ancak, şimdiye kadar ki uygulamalarınız ve günümüz dünya gerçeği, bu iyi niyetliliğinizi göstermiyor ve desteklemiyor. Şimdi samimi olsanız dahi (ki uygulamalarınıza bakıldığında samimi olmadığınız anlaşılıyor) gelecekte endişelerimizin gerçekleşmeyeceğine ilişkin ne tür bir garanti olabilir ki? Onun için Web Yönetiminin Notu: Bu yazı Macahel Bülteni, Yıl: 1, Sayı: 2, Haziran 2002, s. 1-3'ten alınmış olup, yazarının onayı ile yayınlanmaktadır. Haberin kaynağı : http://www.macahelbizimdir.org Macahel Bizimdir İnisiyatifi
|