4.10.2002 tarihinde, Bahçelievler Necip Fazıl Kültür Merkezi'nde, Macahel'in pilot bölge olduğu GEF-II Projesi hakkında, Macahel Vakfı'nın öncülüğünü yaptığı bir toplantı düzenlenmiştir. Toplantıya, GEF-II Projesi Camili Proje Müdürü Casim Cihan, konuşmacı olarak katılmıştır. Yapılan davet üzerine, Macahel Bizimdir İnisiyatifi aktif üyelerinden bir kısmı toplantıya iştirak etmişlerdir. Toplantıdaki gelişmeler, İnisiyatif Aktif üyeleri toplantısında tartışılmış ve aşağıdaki ortak değerlendirmelerin kamuoyuna açıklanması kararlaştırılmıştır.

Söz konusu toplantı, proje müdürünün oldukça kısa bir sunum konuşmasından sonra, soru-cevap biçiminde gelişmiştir. Burada yapılacak değerlendirme, A) Toplantıya katılan aktif üyelerin, proje müdürüne yönelttiği sorular ve proje müdürünün tepkisi (cevap diyemiyoruz. Çünkü aşağıda değinilecek olan bazı sorular cevapsız bırakılmıştır), B) Toplantıda öne çıkan diğer konular şeklinde iki temel ayırım çerçevesinde olacaktır.
 

A) Toplantıya katılan İnisiyatif Aktif Üyelerinin Yönelttikleri Sorular ve Verilen Tepkiler

Toplantıya katılan İnisiyatif aktif üyeleri, esas itibariyle 10 adet soru hazırlamış ve toplantının gelişimi itibariyle bunlardan yedisi yöneltilebilmiştir. Diğer katılımcılar da dikkate alınarak, bazen birkaç soru bir arada sorulmuştur. Aşağıda, öncelikle hazırlanış sırası itibariyle sorularımıza yer verilecek, ardından gerekli değerlendirmeler yapılacaktır.

Soru 1: GEF'in ve Dünya Bankası'nın yapısı hakkında kısa bilgi verir misiniz?

Değerlendirme: Bu soru, proje müdürünün kısa da olsa yaptığı sunumda, kısmen açıklandığı için yöneltilmemiştir. Proje müdürünün, GEF ve Dünya Bankası hakkında yaptığı açıklamalar, web sitemizde yer alan bu konudaki açıklamaları teyit eder nitelikte olup, yeni ve farklı bir şey ifade edilmemiştir.

Soru 2: Proje nasıl hazırlandı ve Macahel önerisini kim dile getirdi?

Soru 3: Projenin hazırlanmasında ve özellikle Macahel'in pilot bölge seçiminde Tema Vakfı'nın etkisi olmuş mudur?

Soru 4: Projenin hazırlanmasında yöre muhtarlarına danışılmış mıdır? Danışıldıysa, ne şekilde ve içerikte danışılmıştır?   

Değerlendirme: Bu üç soru birlikte sorulmuştur. Konuşmacı ilk soru bağlamında, projenin hazırlanmasına ilişkin herhangi bir bilgi vermezken, Macahel önerisini Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği üyesi Yücel Çağlar tarafından dile getirildiğini, ikinci soruyla bağlantılı olarak, Tema Vakfı'nın bu konuda bir etkisinin olmadığını belirtmiştir. Oysa Projenin, "Proje Hazırlanmasına Katılan ve/veya Danışılan İlgi Gruplarının Listesi" başlıklı bölümünde, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği'nin herhangi bir şekilde ismi yer almazken, ulusal çerçevede Tema Vakfı en başta yer almaktadır. Yöre muhtarlarına danışılıp danışılmadığı yönündeki soruya ise cevap verilmemiştir.

Soru 5: Projenin tam olarak gerekçesi nedir? Macahel niçin ve hangi gerekçeyle pilot bölge seçilmiştir?

Değerlendirme: Bu soruya net ve açıklayıcı bir cevap verilmemiştir. Ancak bu noktada yörenin bozulmamış olması yönünde birtakım ifadeler kullanılmıştır. Oysa her konuda olduğu gibi, bu proje açısından da en önemli konu "gerekçe"dir. Çünkü gerekçe, bir eylemin, bir faaliyetin niçin yapıldığı konusunu aydınlatan, bu faaliyet hakkındaki soru işaretlerini gideren en önemli araçtır. Bu konuda sitemizin GEF-II Projesiyle ilgili bölümünde ayrıntılı değerlendirmeler yapılacağından, burada daha fazla ayrıntıya girmiyoruz.

Soru 6: Proje, Macahel'de herhangi bir sınırlama getirecek midir? Getirecekse ne şekilde ve kapsamda getirecektir? (veya ne gibi bir koruma statüsü söz konusudur? Mevcut statülerden farkı nedir?)

Değerlendirme: Proje müdürü, Projenin yörede, yöre halkının istemeyeceği bir sınırlama getirmeyeceğini belirttikten sonra, aslında bir projenin olmadığını, projenin birlikte tartışılarak hazırlanacağını, projenin aslında bir ütopyayı [ütopya sözlükte: Gerçekleşmesi olanaksız, çarpıcı, ilginç tasarı ya da düşünce olarak tanımlanmaktadır] gerçekleştirmeye çalıştığını ifade etmiştir. Bundan sonra da bu projeden yılın 12 ayı yörede yaşayan halkın memnun olacağını, yöre dışında yaşayan Macahellilerin ise rahatsız olabileceğini söylemiştir. Öncelikle şu tespiti yapmak gerekir. Verilen cevaplardan, söylenen sözlerden, yöre halkının isteğiyle de olsa proje ile kesinlikle bir sınırlamanın söz konusu olacağı anlaşılmaktadır. Başka bir anlatımla, bu proje ile öyle veya böyle yörede birtakım sınırlamalar, yasaklar öngörülecektir. Nitekim, proje müdürü, yörede yaptıkları toplantılar sonucunda, su kaynaklarının korunması ve doğal alabalıkçılık yapılması konusunda bu şekilde bir kararın alındığını söylemiştir. Bu konuyla bağlantılı olarak, su kaynaklarının ne gibi bir tehlikeden korunduğu açıklanmamıştır. Bu konuda yapılması gereken ikinci ve daha önemli tespit; "12 ay yörede yaşayan Macahelliler", "yöre dışında yaşayan Macahelliler" şeklindeki anlamsız veya farklı amaçları olan bir ayırımın yapılmaya çalışılmasıdır. Biz bu söylemin aslında kime ait olduğunu çok iyi biliyoruz. Söylenenlere göre, yöreyi proje kapsamına sokan şahıs da "yaban" ifadesiyle bunu daha önce dile getirmişti. Macahelliler, ister 12 ay yörede yaşasın isterse yöre dışında bulunsun bir bütündür. Eğer illa bir ayırım yapılacaksa bu ayırım, Macahelli olanlar ve olmayanlar şeklinde yapılmalı ve Macahelli olmayanlar yöre için "yaban" sayılmalıdır. Anlaşılan proje müdürü, projesinin başarısı için Macahellilerle işbirliği yapacağına, ne yazık ki hala Macahel "yabanı" kişilerin söylemleriyle hareket etmektedir. Proje bir bütün olarak Macahel'i etkileyen bir içeriğe sahiptir. Dolayısıyla, bu proje, 12 ay orada yaşayanlar başta olmak üzere, Macahel dışında yaşasa da Macahelle en ufak bağlantısı olan her Macahelliyi bir şekilde etkilemektedir veya etkileyecektir. Bu nedenle de yöreyle bağlantılı her Macahelli proje konusunda söz söyleme hakkına sahiptir. Böyle bir hakka sahip olmayan kişiler, yöreyle hiçbir ilgisi olmayan, gerçekten Macahel "yabanı" olan kişilerdir.

Soru 7: Projenin uygulanmasında Tema Vakfı nerede durmaktadır? Tema Vakfı'nın şu anki faaliyetlerinin Proje ile olan ilişkisi nedir? (Yoksa tamamen bağımsız faaliyetler midir?)

Değerlendirme: Konuşmacı bu soruya verdiği cevapta, Projenin Tema Vakfı'yla kesinlikle bir ilişkisinin olmadığını ısrarla vurgulamış, ancak Vakfın birtakım faaliyetleri için teşekkür etmeyi de ihmal etmemiştir. Proje ile söz konusu Vakıf arasında bir ilişki olmadığı, aldığımız duyumlara göre yöredeki toplantılarda da özellikle vurgulanmıştır. Oysa projenin İngilizce metninde 4 yerde, Türkçe çevirisinde 2 yerde doğrudan Tema Vakfı'nın ismi ve yöredeki faaliyetleri açıkça ifade edilmektedir [İngilizce metin için projenin resmi web sitesi olan http://www.gef-2.org bakılabilir]. Bu durum proje müdürüne hatırlatılmış, ancak bununla ilgili herhangi bir açıklama yapılmamış veya yapılamamıştır. Ayrıca proje müdürü, Tema'yla ilişkilerinin olmadığını belirttikten sonra, Vakfa yönelik "mahalli" bir tepkinin olduğunu söyleyerek, yörenin çoğunluğunda varolan tepkinin, yöre içinde bir bölgeye özgü olduğu izlenimini vermeye çalışmıştır. Bunun üzerine, tepkinin yörenin çoğunluğunda olduğu vurgulandığında, konuşmacı, Vakfın ülke düzeyinde bir Vakıf olduğunu ve "mahalli" ibaresiyle Macahel'i kastettiğini ifade etmiştir. Ancak, o toplantıda konuşulanlar ve sorulan sorular, Vakfın ülke çapındaki faaliyetleri ve buna karşı gösterilen tepkiye ilişkin değil, yöredeki faaliyetleri ve bu faaliyetlerle ilgili bir tepkiye ilişkin idi.

Anlaşıldığı kadarıyla, Tema'ya olan tepkinin, Projeye yönelmemesi için, Tema'nın Projeyle ilgisinin bulunmadığı yönünde, kanımızca hatalı [çünkü vakfın projede açıkça yer alması karşısında bu söylem samimi bulunmamaktadır] bir politika izlenmiş ve halen de izlenmektedir. Ancak bu politikanın kendine göre bir haklılığı da vardır. Zira şu ana kadar ve halen projeyi Tema Vakfı temsil etmiş veya ettirilmiştir. Bir tahmin olarak, aşağıda ayrıca değineceğimiz yerel örgütlenmeyi de Tema'nın gerçekleştirmesi hedeflenmiştir. Yöre halkının bir bütün olarak Tema'nın kontrolüne gireceği ve böylece kolaylıkla yerel örgütlenmenin gerçekleştirileceği zannedilmiştir. Fakat bu öngörü büyük bir başarısızlıkla sonuçlanmış ve bu girişim projeyi de etkiler bir şekilde ters tepmiştir. Öyle ki yöre halkı, Tema'nın uhdesine gireceğine, artık her olumsuzluktan Tema'yı sorumlu tutar hale gelmiştir. Burada Tema Vakfı yöneticileri de Projenin temsilciliğini üstlenerek, belki de projeye yönelecek tepkilerin Vakfa yönelmesine ve Vakfın büyük bir prestij kaybına uğramasına sebep olmuşlardır. Zira Macahel Halkının ortak dilekçesine bakıldığında, satır aralarında, özellikle yörenin korunma sorununun olmadığı noktasında bir kısım tepkilerin aslında projeye karşı olduğu da görülebilecektir.

Soru 8: Macahel Halkının Tema Vakfı hakkındaki şikayetleri ortadadır ve herkesçe bilinmektedir. Halkın bu tepkisine (ki bu tepki kısmen Projeyi de içine almaktadır) karşılık, Proje yetkilileri olarak bir girişimde bulundunuz mu veya bulunmayı düşünüyor musunuz?

Değerlendirme: Bu sorunun sorulmamasına rağmen, anlatılanlardan sorunun cevabı ortaya çıkmıştır. Tema'ya karşı olan şikayet üzerine proje yetkilileri, biraz daha öne çıkmaya karar vermişler ve gittikleri her yerde yaptıkları konuşmalarda gerek kendilerinin gerekse projelerinin Vakıfla kesinlikle bir ilişkisinin olmadığını söylemişlerdir. Yöre halkının asıl isteği olan, Tema Vakfı'nın tamamen yöreden çekilmesi yönünde ise herhangi bir şey yapmadıkları veya yapamadıkları anlaşılmaktadır. Proje metnine göre, Vakfın da projenin bir parçası olması karşısında bunu normal karşılamak gerekir düşüncesindeyiz.

Soru 9: Projede plansız turizmin yöre için bir tehdit olduğu belirtilmektedir. Tema Vakfı'nın şu an yaptığı turistik faaliyetler bir plan dahilinde midir? (Özellikle bu faaliyetlerin çevreye olan olumsuz etkileri dikkate alınarak).
 

Değerlendirme: Bu soruya karşı konuşmacı, doğrudan bir yorum getirmemiş, genel olarak turizm konusu üzerinde durmuştur. Proje müdürünün şu ifadesi oldukça ilginç bulunmuştur: Proje müdürü, aynı zamanda milli parklar müdürü olarak, turizme kesinlikle karşı olduğunu, zira turizmin hangi türü olursa olsun, sonuçta bir nüfus yoğunluğunun söz konusu olacağını ve bunun da beraberinde kirliliği getireceğini ifade etmiştir. Ancak bu kişisel görüşüne rağmen, projede turizmin yer aldığını, dolayısıyla buna karşı çıkılmaması gerektiğini söylemiştir. Kanımızca burada bir çelişki vardır. Eğer mantıksal ve bilimsel olarak, turizmin her çeşidi doğaya zararlı ise ve buna karşı durulması gerekiyorsa, bunun GEF-II veya başka bir projede yer alması onu yararlı hale getirmeyecektir. Doğru her zaman tektir ve değişmez. Kaldı ki projede bir yandan doğanın, biyolojik çeşitliliğin korunmasının öne çıkarılması, diğer yandan doğaya, biyolojik çeşitliliğe zararlı olacağı ifade edilen turizmin savunulması açıklanması zor bir çelişkiden başka bir şey değildir. Projenin bu yönü gerçekten de ütopyanın bariz bir örneğidir. Bütün bu söylenenlerden çıkan sonuç, projede plansız turizmin bir tehlike olarak öngörülmesine karşılık, Tema'nın bu yöndeki faaliyetlerinin bu kapsamda ele alınmadığıdır. Yani ayrıcalıklı bir durum söz konusudur. Bu durum dahi, Vakfın projeyle olan ilişkisinin somut bir göstergesidir. Daha açık bir deyimle, vakfın bu faaliyeti, projenin bir gereği, parçası olduğu içindir ki bunlara yönelik bir plan ve bu çerçevede bir engelleme girişimi söz konusu değildir.

Soru 10: Proje şu an uygulanma açısından ne durumdadır? Bundan sonrası için ne öngörülmektedir?

Değerlendirme: Bu sorunun sorulmamasına rağmen, diğer anlatılanlardan sorunun cevabı hakkında bir sonuca ulaşmak mümkündür. Anlatılanlara göre, proje şu anda, yerel örgütlenmeyi sağlamayı en acil eylem olarak görmektedir. Bu şekilde tek bir muhatap oluşturulmak, çok sesliliğin önüne geçilmek ve böylece projenin hızlı bir şekilde uygulanmaya geçirilmesi amaçlanmaktadır. Bu konuda doğru ve samimi adımları atılmaması halinde, bunun sağlanması da ütopyaya yaklaşmaktadır. Ancak bu konuya aşağıda ayrıca değineceğiz.

B) Toplantıda Öne Çıkan Diğer Konular

Toplantıda öne çıkan başlıca iki konu, 1) Projenin bir sosyal kalkındırma projesi olmadığı ve 2) Proje çerçevesinde düşünülen yerel örgütlenme biçimindeydi.

1) Projenin bir sosyal kalkındırma projesi olmaması: İnisiyatif aktif üyeleri dışındaki diğer katılımcılardan bazılarının sordukları sorular, projenin Macahel'in temel sorunları olan yol, elektrik, sağlık, eğitim, ekonomi vb. sorunlarına ne gibi bir çözüm getireceğine yönelikti. Açıkçası bu konu, projede Macahel insanının yeri açısından hemen bütün Macahellilerin doğal olarak ilgilendiği ve merak ettikleri bir konuydu. Buna cevap olarak konuşmacı, projenin bir sosyal kalkındırma projesi olmadığını, daha açık bir ifadeyle, projenin bu sorunlara çözüm getirme amaç ve içeriğine sahip olmadığını, dolayısıyla böyle bir beklenti içerisine girmenin yanlış olduğunu söylemiştir.

Değerlendirme: Öncelikle proje müdürünün, bu konuyu bu şekilde açık yüreklilikle ifade etmesini taktirle karşıladığımızı belirtmeliyiz. Zira hemen herkes (biz projenin temel olarak koruma alanı ve turizmden ibaret olduğunu defalarca belirtsek de) projenin yöreye bir gelir getireceği, yöre sorunlarına çözüm sağlayacağı düşüncesindeydi. Ancak projenin sosyal kalkındırma projesi olmamasının, onun başarısına olan etkisini de bir realite olarak değerlendirmek durumundayız. Şunu açıkça ifade etmek gerekir ki, yörenin temel sorunlarına çözüm getirme yönünün bulunmadığı hiçbir faaliyetin başarı şansı yoktur ve tepki görmeye mahkumdur. Şimdiye kadar ki bütün tepkilerin de temel nedeni budur. Tema Vakfı da başta yöre sorunlarına çözüm getireceği düşünülerek destek görmüş, ancak işin aslı ortaya çıktığında tam aksi yönde bir tepki görmüştür. Aynı durum GEF-II Projesi için de geçerlidir. Projeye böyle bir yönün eklenmemesi ve bu konuda gerçekçi bir adımın atılmaması durumunda projenin destek bulma şansı oldukça zayıftır. Zira Projenin asıl olarak ilgilendiği "biyolojik çeşitliliğin korunması" konusunda Macahel'de herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Bu yöndeki çabalar tamamen sunidir. Macahel'in gerçek sorunları ve çözüm yolları bellidir. Sonuç itibariyle, proje müdürünün, projenin bir sosyal kalkındırma projesi olmadığı şeklindeki söylemi çerçevesinde, Efeler Köyü adına verilen dilekçedeki ibareyle proje, "çiçek, böcek, ayı, ağaç" dörtlüsünden ibaret kaldığı ve içinde insan unsuruna yer verilmediği sürece [bu arada toplantıda Macahel'i temsilen yapıldığı belirtilen ve böcek, ayı, ağaç üçlüsünden oluşan "logo" dahi projede insan unsurunun bulunmadığını göstermektedir] projenin daha uygulamaya konulmadan başarısız olacağını söylemek büyük bir öngörü olmasa gerekir.

2) Proje çerçevesinde düşünülen yerel örgütlenme: Bu konuda proje müdürü, projenin uygulanmasında, Macahel'de yaşayanlar, Borçka'daki Macahelliler ve İstanbul'daki Macahelliler şeklinde parçalı bir yapının bulunduğundan, Macahel'de yaptıkları görüşmelerde herkesin kendi söylediğinin kabul edilmesi yaklaşımı içerisinde olduğundan şikayet ederek, bir anlamda bu dağınıklığın önlenmesi ve birleştirilmesi noktasında bir örgütlenmenin gerçekleştirilmesi üzerinde durmuştur. Bu kapsamda, yeni bir vakıf kurulmasının masraflı olacağı ve İstanbul'daki Macahel Vakfı'nın yöreye taşınması gerektiği, Vakıf yöreye taşındığında şimdiki yöneticilerin bu sıfatlarını kaybedebilecekleri, yönetimi oradaki halkın belirleyeceği şeklinde söylemler ileri sürdü. Onur üyelerimizden aldığımız bilgi doğrultusunda, yöredeki konuşmalarda ise, kooperatiflerin bu iş için kullanılması önerisinin dile getirildiği, ancak bunun benimsenmediği anlaşılmaktadır. Toplantının sonunda söz alan Macahel Vakfı yöneticilerinden Dr. Veysel Yılmaz, Macahel Vakfı'nın yöreye taşınması fikrini, İnisiyatifimizle olan yazışmasında, bir öneri olarak dile getirdiğini ifade etmiş [yeri geldiği için söz konusu yazışmanın ilgili bölümünü aynen aktarmakta yarar görüyoruz: "... En kısa sürede tüzel kişilik kazanmanız gerekmektedir. Bunun için pratik önerilerim şunlardır; a) Bir Vakıf kurulabilir. Kanımca en ideali budur . Ancak zahmetli bir yol. b) Camili Çevre Koruma Derneği Macahel'e indirilebilir. c) Macahel Vakfı'nın şubesi açılabilir. d) Macahel Vakfı, kurucularından izin alınarak, eğer yasalar izin veriyorsa Macahel'e taşınabilir ..."] ve bu konuda ortak, geniş katılımlı bir toplantının yapılması gerektiğini belirtmiştir.

Değerlendirme: Her şeyden önce, Macahel'i temsilen bir örgütlenme, GEF-II veya başka bir proje söz konusu olmasa dahi genel olarak Macahel'in sorunlarının etkin bir şekilde çözülmesi, yöre insanı arasındaki yardımlaşmanın üst düzeye çıkarılması açısından bir gerekliliktir. Bu gereklilik, bir bütün olarak Macahel'i ve Macahellileri etkileyen GEF-II Projesi ve diğer birtakım gelişmelerin ortaya çıkması karşısında bir zorunluluğa dönüşmüştür. Bu bağlamda gerçekleştirilecek yapılanmanın ise, bunu doğuran faktörlerin etkisiyle en azından aynı seviyede olması lazımdır. Daha açık bir anlatımla, sözü edilen sorunlar, bir bütün olarak Macahel'i ve Macahellileri etkileyebilecek büyüklükte ise, bu sorunların yöre ve yöre insanı yararına aşılması da ancak en azından aynı düzeyde bir yapılanmayla, birlik ve beraberlikle mümkün olabilecektir. Bu yapılanmada, yörede yaşayan insanlar her zaman öncelik taşımaktadır. Bu konuda daha önce ortaya çıkmış olan örgütlenmeler, salt örgütlenme açısından önemli bir adım atmış olmalarına rağmen, kısmi bir çevreye hitap etmeleri ve özellikle yörede yaşayanlarla yeteri kadar iletişim kuramamaları nedeniyle bu ihtiyacı karşılayamamışlar, bu kabiliyet ve liyakati gösterememişlerdir. Macahel Bizimdir İnisiyatifi, işte bu mülahaza ve öngörülerle ortaya çıkmıştır. Yine Macahel Bizimdir İnisiyatifi, bir zorlama sonucu değil, bir ihtiyaca binaen, kendiliğinden ve daha önemlisi yörede yaşayanlar tarafından ortaya çıkarılmıştır. Tema Vakfı'nın yöredeki faaliyetlerine son vererek, yöreden çekilmesi için atılan imzalar, yani "Macahel Bizimdir" nidası ve bu şekilde "inisiyatifin ele alınışı" bu oluşumun tohumlarını atmıştır. Yine yörenin kendi emekleriyle yetiştirdiği ve yine onlar sayesinde belirli teknolojik ve bilgi imkanlarına sahip olmuş olan bir kısım Macahelliler (ki bunlar İnisiyatifin aktif üyeleri olarak nitelendirilmektedir), bu seslenişe, atılan bu tohuma, onurlu ve tamamen yasal bu harekete sahip çıkmış, bir anlamda bu hareketi tercüme ederek böyle bir yapılanmayı, Macahel kamuoyuna sunmuşlardır. Fikir ve hareket tamamen Macahel halkına aittir. Bizler, yani bu fikir ve hareketi aktif tutmaya çalışan İnisiyatif aktif üyeleri, hiçbir makam, mevki, menfaat sevdası içinde olmadan, sadece bir vefa borcu ve sorumluluk bilinci içerisinde, atılan bu tohumun yer üstüne çıkmasına, büyüyüp, Macahel'in geleceğini güzelleştirmesine çalışan, bir yağmur, güneş vb. araçlardan başka bir şey değiliz. Ayrıca bu hareketin, bu uğurda katkıda bulunmak isteyen herkese açık olduğunu, kimsenin tekelinde olmadığını da belirtmeliyiz. Anlaşıldığı kadarıyla, bir fidan şeklinde ortaya çıkan, ancak küçük de olsa meyve vermeye başlayan bu fikirden, Proje adına yararlanılmak, meyveleri toplanmak isteniyor. Sadece şunu ifade ederek sözümüzü bitiriyoruz: GEF-II Projesi, Macahel'in temel sorunlarına yönelik bir çözüm içermedikçe, çiçek, böcek, ayı, ağaçtan ibaret kalkıkça, ne Macahel Halkından ne de onların aracısı bizlerden büyük bir destek beklememelidir. Zira yörenin ve yöre insanının, söz konusu biyolojik unsurlarla, çeşitlilikle bir problemi yoktur. Bu konu, doğal yaşam tarzıyla aşılmış bir konudur. Bu konuda bir yeniliğe, hibe de olsa büyük harcamalara ihtiyaç bulunmamaktadır. Bu nedenle bu yöndeki girişimler bir heyecan yaratmamaktadır. Asıl olan, dört gözle, heyecanla beklenen ve bir yenilik olarak telakki edilecek olan, yörenin temel sorunlarına yönelik girişimlerdir, harcamalardır. Buna rağmen, sosyal konular bir kenara itilip, biyolojik unsurlarda ısrar edilecekse, Macahel Halkı bu konuda da alternatifini, "biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi projesini" ortaya koymuştur. O da yıllarca sürdürdüğü doğal, doğayla iç içe, doğayla dost yaşam tarzı, örf-adet ve gelenekleridir. Bu proje GEF-II gibi bir ütopya da değildir. Bu bizzat denemiş ve halen de denenmekte olan gerçeğin, yöredeki yaşamın kendisidir. Bu projenin başarısı, yüzyılların getirdiği tecrübeyle sabittir, ispatlanmıştır ve halen de ispatlanmaktadır. İlla resmi bir şey yapılacaksa, bu olağan yaşam tarzının, örf ve adetlerin resmileştirilmesi, kurala bağlanması ve bu doğallığı bozucu dış müdahalelere engel olunması en akla uygun ve samimi hareket tarzıdır. GEF-II'yi hazırlayanlar, geri kalmış birtakım Afrika ülkelerini dikkate alarak böyle bir proje hazırlayacaklarına, yörenin şu anki muhteşem ve biyolojik açıdan zengin durumunun en büyük delilini oluşturduğu Macahel'i dikkate alsalardı, bu şaşırtıcı ve göreni hayrete düşüren manzaranın, ıssız bir ada olmadığını dikkate alarak, oradaki insanların doğal kaynakları yıllarca sürdürülebilir bir şekilde nasıl kullanıldığını ve bugünlere kadar getirdiğini sosyolojik olarak araştırsalardı, şu anki projeden kat be kat gerçekçi, sağlam ve Türkiye'nin diğer yörelerine ve hatta Dünya'ya örnek bir proje ortaya çıkabilirdi. Oysa halı hazırdaki proje, yöre uzmanı hiçbir sosyolog (toplumbilimci) ve hukukçunun bulunmadığı, yöre "yabanı" kişilerce hazırlanmış ve birtakım aklı evveller tarafından, yine bilinmeyen birtakım amaçlarla yöre, proje kapsamına sokulmuştur. Bu haliyle proje, yöreye ve hatta daha ileri bir iddia olarak, Türkiye'ye yabancı bir proje görünümü arz etmektedir.

Sonuç olarak; proje müdürünün, 6 yıl olan ve geriye 4 yıldan az süresi kalan projenin süresinin uzatılabileceği şeklindeki ifadesi çerçevesinde, madem proje bu şekilde değişikliklere müsaittir, öyleyse eğer başarı elde edilmek isteniyorsa, projenin yukarıda eleştirdiğimiz ve sitemizin GEF-II bölümünde eleştireceğimiz yönlerinin düzeltilerek uygulamaya konulması ve bu düzeltmede, görüş, öneri ve desteklerle daha geniş bir yapıya kavuşturulacak Macahel Bizimdir İnisiyatifi'nin rol alması, böylece "bizim, bize ait" diyebileceğimiz bir projenin ortaya konulmasını öneriyoruz.